Szolnoki csata – Wysocki József
Bitwa pod Szolnok – Józef Wysocki
Józef Wysocki (gyakori magyar nevén Wysocki József, született Tulczynban 1809 – elhunyt Párizsban, 1874. január 3.) lengyel katona, az 1848–49-es magyar szabadságharc honvédtábornoka. Az 1831. évi novemberi felkelésben tüzérhadnagyként szolgált Jan Skrzynecki tábornok hadtestében.
A lengyel felkelés leverése után Párizsba emigrált. 1848-ban Krakkóban egy lengyel önkéntes csapatot szervezett és azzal november közepén Magyarországra jött. Őrnagyi rangban ennek az önkéntes zászlóaljnak volt a parancsnoka. Egységével részt vett Arad ostromában, helytállásáért 1849 januárjában alezredessé léptették elő. Január végétől zászlóalját Damjanich hadosztályához osztották be, így kora tavasszal felkerült a fő hadszíntérre. A március 5-ei szolnoki ütközetben tanúsított bátorságáért ezredessé léptették elő és hadosztályparancsnokká nevezték ki, egyúttal megkapta a Magyar Katonai Érdemrend III. osztályát. Részt vett a tavaszi hadjárat ütközeteiben. 1849 májusában megkapta a vezérőrnagyi rangot és ő lehetett az összevont lengyel légió főparancsnoka.
Május végén ő Dembinszky Henrik utóda a IX. hadtestből és a lengyel légióból álló észak-magyarországi hadsereg parancsnokságában. Az erőviszonyok itt rendkívül kedvezőtlenek voltak, így a mintegy tízszeres túlerejű cári intervenció elől kisebb utóvédütközetek után vissza kellett vonulnia a Duna-Tisza közébe. Ezután a Cegléden – Perczel Mór tábornok parancsnoksága alatt – alakuló közép-tiszai hadseregben ismét a lengyel légió parancsnoka lett. A hadsereg harc nélkül vonult vissza Szegedig, ahol Dembinszky Henrik alárendeltségébe lépett. A Temesvárig tartó visszavonulás során egysége több utóvédütközetet vívott. Az ő egységének köszönhető, hogy a szőregi csata után a honvéd főerőnek sikerült jelentősebb veszteségek nélkül elvonulnia. Részt vett az augusztus 9-ei temesvári csatában. A vereség után Orsova felé elhagyta az országot. Az ő csapata kísérte emigrációba a szabadságharc politikai és katonai vezetőit, köztük Kossuth Lajost is. A határon meleg hangú kiáltványban búcsúzott a magyar nemzettől.
Józef Wysocki (ur.Tulczyn, 1809 – zm. Paryż, 3 stycznia 1874) – polski żołnierz, generał węgierskiej walki o niepodległość w latach 1848–49. W powstaniu listopadowym 1831 służył jako porucznik artylerii w korpusie gen. Jana Skrzyneckiego.
Po klęsce polskiego powstania wyemigrował do Paryża. W 1848 r. zorganizował polski oddział ochotników w Krakowie i przybył na Węgry w połowie listopada. W stopniu majora był dowódcą tego batalionu ochotniczego. Wraz ze swoją jednostką brał udział w oblężeniu Aradu, a w styczniu 1849 r. otrzymał awans na podpułkownika. Od końca stycznia jego batalion został przydzielony do dywizji Damjanicha, więc wczesną wiosną został przeniesiony na główne pole bitwy. Za odwagę w bitwie pod Szolnok 5 marca został awansowany do stopnia pułkownika i mianowany dowódcą dywizji, jednocześnie otrzymując Węgierski Wojskowy Order Zasługi III klasy. Brał udział w bitwach kampanii wiosennej. W maju 1849 r. otrzymał stopień generała dywizji i został Naczelnym Wodzem Zjednoczonego Legionu Polskiego.
Pod koniec maja był następcą Henryka Dembińskiego w dowództwie armii północnych Węgier, składającej się z IX korpusu i legionu polskiego. Warunki sił były tutaj wyjątkowo niekorzystne, tak więc musiał wycofać się na obszary między Dunajem-Cisą po drobnych starciach poobronnych przed carską interwencją, która posiadała około dziesięciokrotnią przewagę. Następnie ponownie został dowódcą Legionu Polskiego w Armii Centralnej Cisy, która powstała w Ceglédzie pod dowództwem generała Mora Perczla. Armia wycofała się bez walki do Szegedu, gdzie została podporządkowana Henrykowi Dembińskiemu. Podczas odwrotu do Timisoary, jego jednostka stoczyła kilka następczych bitew. Dzięki jego jedności po bitwie pod Szőreg siłom zbrojnym udało się wycofać bez znacznych strat. 9 sierpnia brał udział w bitwie o Timisoarę. Po klęsce wyjechał z kraju do Orsowej. Jego drużyna towarzyszyła w drodze na emigrację przywódcom politycznym i wojskowym walk o niepodległość, w tym Lajosowi Kossuthowi. Pożegnał naród węgierski na granicy słowami ciepłej proklamacji.
Forrás: Lengyel Nemzetiségi Önkormányzat
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.